Wednesday, June 29, 2016

Lễ phục vua chúa thời Lý - phần 1.

Phần chi tiết 
Trước hết ta cần phải biết rõ 
Trang phục của các cụ ta trước kia mặc không phải thế này 

Không phải thế này 


không phải thế này

Thế này lại càng không phải



Trang phục thực tế mà các cụ có ngày xưa hoặc đẹp hơn hoặc hữu dụng hơn đống đồ may bằng vải nilon rẻ tiền trên nhiều 
Những bộ phim trên đã làm mình lợm giọng một thời gian khá dài đó (Đặc biệt là mấy vở cải lương ngoại cảnh của Lý Hùng)

II) Trang phục Triều Lý (1009–1225)
A) Trang phục Vua chúa
1) Lễ phục của hoàng đế 


Lễ phục tối cao của vua theo quy tắc cũng như sử sách còn lưu lại tới nay là Miện phục (冕服)
Trang phục này được dùng vào ngày đăng cơ, các ngày lễ Tết, ngày triều hội, các sự kiện tế lễ linh thiêng...
Miện phục bao gồm Mũ Miện + Áo Cổn

Mũ Bình Thiên (Bình Thiên Quan - 平天冠) 

Hay còn được gọi phổ biến nhất là mũ Miện tạo nên cụm từ Cổn Miện chỉ lễ phục đế vương

Mũ Miện được cấu tạo như hình dưới ai hay xem phim TQ hẳn cũng đã từng thấy 

Ảnh chụp từ "Tam tài đồ hội"


Mũ Miện của vua Khải Định hiện được giữ tại bảo tàng lịch sử Việt Nam


Mũ Miện của Hoàng Đế Vạn Lịch Nhà Minh trưng bày tại bảo tàng Định Lăng

Theo "Lịch triều hiến chương loại chí" của Phan Huy Chú định nghĩa thì :
"Trên mũ này có ván chụp, đằng trước tròn đằng sau vuông, đằng trước sa xuống đằng sau nghếch lên, dài 1 thước 6 tấc, rộng 8 tấc, đằng trước sa xuống 4 tấc, đằng sau sa xuống 3 tấc. Mũ Miện kết hợp với áo Cổn, phía trước và phía sau đều có 12 dây lưu, mỗi dây lưu có 12 viên ngọc, lấy dây tảo để xâu ngọc"
Dây lưu là các dây tua rủ xuống được xâu ngọc vào đó 
Đây là mô tả mũ Miện thời Nguyễn còn mô tả về thời Lý ra sao thì không có ghi chỉ có mấy dòng trong sử sách nhắc đến ví dụ "Đại Việt Sử ký toàn thư" và "Đại Việt Sử lược" có nhắc việc năm 980 thái hậu Dương Vân Nga đem áo Cổn khoác cho Lê Hoàn đưa ông lên ngôi vua.



Năm 1213 Trần tự Khánh cướp cung khuyết, Lý Huệ Tông chạy trốn, năm 1215 ông rước Huệ Tông trở về đêm trả lại cái mũ Miện
Ở đây xin nhấn mạnh mũ Miện xưa nay mà vua Việt đội không bao giờ là loại có 4 dây lưu như hình dưới mà luôn là loại có 12 dây lưu với 12 viên ngọc gắn trên, loại mũ 4 lưu này chỉ là sản phẩm tưởng tượng của dân gian trong việc chế tác tượng thờ cúng 


Đi kèm với Mũ Miện là Áo Cổn 

Áo Cổn (Cổn Phục - 袞服)

Áo Cổn được cấu tạo cũng rất chặt chẽ

Nhìn chung một bộ áo Cổn sẽ như thế này 


Mặt trước và sau




Hoàng đế Vạn Lịch nhà Minh mặc Áo cổn đội Mũ Miện

Cụ thể hơn cấu tạo của Áo cổn theo quy chế của "Tam Tài đồ hội" gồm:

1) Thụ còn gọi là tổ thụ là dải Tết bằng sợi tơ đeo ở sau lưng


2 ) Bội: là dải ngọc bội đeo 2 bên hông


3)Trung đơn: áo mặc bên trong


4)Tế tất: thắt ở đai che trước hạ thế


5) Cách đới: Đai da đeo trong


6) Đại đới: Đai lụa đeo ngoài

No comments:

Post a Comment