1) Lễ phục
1.1) Lễ phục tế Giao
Lễ tế Giao là lễ tế quan trọng bậc nhất trong các triều đại phong kiến Á Đông theo Nho giáo
Nhà Nguyễn quy định lễ phục dùng trong Tế Giao là Cổn Miện đồng thời chỉ có hoàng tử, thân vương và các quan từ chính tam phẩm trở lên được dự Tế giao
Xin nhắc lại một lần nữa về quy chế Cổn Miện (Nếu muốn biết rõ hơn hãy quay lại phần lễ phục vua Lý)
Hoàng đế đội mũ Miện có 12 dây lưu trên dây lưu xâu 12 viên ngọc, áo Cổn có 12 hoa văn (gọi là Chương)
Cấp dưới thì ít số dây lưu và Chương hơn
Theo quy định thì:
- Hoàng tử và thân vương Cổn Miện 9 dây lưu, 9 chương
- Quan từ chính nhị phẩm trở lên Cổn Miện 6 lưu 5 chương
- Quan văn tòng nhị phẩm và chính tam phẩm Cổn Miện 4 lưu 3 chương
Cổn miện 9 lưu 9 chương
Dùng cho các hoàng tử, thân vương
Hình ảnh minh họa Cổn Miện 9 lưu 9 chương của vương công - hoàng tử
1) Mũ Miện : Miện bản trước tròn, sau vuông, trước và sau đều gắn 9 dây lưu, mỗi dây bằng tảo ngũ sắc, 9 tựu, xâu 9 ngọc; trâm ngà, dây hoằng màu huyền đính tua màu đỏ; dây khoáng màu xanh, sung nhĩ chốt ngọc trấn màu trắng.
2) Bác Sơn bằng vàng: Bác sơn là loại trang sức hình trăng lưỡi liềm gắn trên trán các loại mũ Phốc đầu và mũ Xung Thiên, mũ Miện
3) Hốt ngà
4) Áo Cổn: màu xanh, thêu 5 hoa văn (chương) Sơn, Long, Hoa Trùng, Tông di, Hỏa; Long ở 2 vai, Sơn ở lưng, các chương Hỏa, Hoa trùng, Tông di mỗi chương 3 hình ở ống tay áo, cổ áo cùng màu với màu áo.
5) Tế tất: màu đỏ nhạt, thêu 2 chương Hỏa và Sơn.
6) Đại thụ: màu đỏ nhạt, trên thêu 2 chương Hỏa, Sơn, phía dưới nối với tua ngũ sắc.
7) Ngọc bội: 2 dải, mỗi dải 1 ngọc hành, 2 ngọc cư; các loại hoàng, xung nha trở lên đều dùng đồng mạ vàng; từ ngọc hành trở xuống thắt với năm dây chập xâu với trân châu chất liệu ngọc, phía trên có móc thau mạ vàng.
8) Chương Phủ (Hoa văn lưỡi rìu) trên thường
9) Chương Phất (Hoa văn chữ Á 亞) trên thường
Ngoài ra còn có
- Thường: màu đỏ nhạt; thêu 4 chương Tảo, Phấn mễ, Phủ. Phất, mỗi chương 2 hình
- Cách đới: màu đỏ nhạt viền vàng
- Tất: phía trên gắn hộ tất may bằng gấm, hia đầu vuông màu đen.
Gia Hưng Vương mặc Cổn Miện 9 lưu 9 chương (Ảnh của họa sĩ Trịnh Bách)
Ảnh chụp Vương công nhà Nguyễn mặc Cổn Miện 9 lưu 9 chương trong lễ tế Nam Giao năm 1939
Cổn miện 6 lưu 5 chương và Cổn Miện 4 lưu 3 chương
Cồn Miện 6 lưu 5 chương dùng cho các quan chính nhị phẩm trở lên
- Mũ Miện: 6 dây lưu, xâu 6 hạt châu, xung quanh miện bản quấn đồng khắc hoa văn mây rủ; mũ mạ vàng sức bác sơn vàng. 2 giao long vàng, 1 kim tuyến, ở chỗ cài trâm cũng sức bằng vàng, còn lại đều theo quy chế Miện phục cho hoàng tử và vương công.
- Áo Cổn: màu xanh 3 chương thêu Phấn Mễ 2 hình ở vai 1 hình ở lưng; Tảo, Tông di ở 2 tay áo, mỗi chương 3 hình; cổ áo như màu áo.
- Thường: màu đỏ nhạt 2 chương, thêu Phủ, Phất mỗi chương 2 hình; cổ áo Trung Đơn làm bằng sa trắng thêu 7 hình Phất.
- Đại Thụ và Tế Tất đều thêu chương Sơn. Đại Thụ làm bằng là trắng, eo không có viền, ở chỗ rủ xuống viền màu lục. Ngọc bội xâu bởi 3 viên ngọc châu thái thảo, còn lại đều theo quy chế bội, thụ như của hoàng tử và vương công. Đai màu đỏ nhạt, mặt trước sức 6 miếng gốm hình vuông lẫn hình quả trám, bề mặt đều khảm đồi mồi, viền đồng mạ vàng.
Cổn miện 4 lưu 3 chương
Dành cho quan văn tòng nhị phẩm và chính tam phẩm
- Mũ Miện: 4 dây lưu xâu 4 viên ngọ, còn lại theo quy chế của quan chính nhị phẩm, có điều lược bỏ đi 2 hình giao long vàng trên mũ.
- Áo Cổn: màu xanh 1 chương thêu Phấn mễ 2 hình ở vai áo, 1 hình ở lưng, ở 2 ống tay áo cũng thêu mỗi bên 2 hình
- Thường: màu đỏ nhạt 2 chương thêu 2 hình Phủ và 2 hình Phất
Tết tất, đại thụ, ngọc bội, đai đều như Cổn Miện 6 lưu 5 chương
Cổn Miện 6 lưu 5 chương của các quan trong lễ tế Nam giao năm 1939
Tranh phục dựng Cổn Miện 4 lưu 3 chương trong Ngàn năm áo mũ (Họa sĩ: Lý Tiệp)
Ảnh chụp các quan mặc Cổn Miện 4 lưu 3 chương trong Lễ tế Nam Giao năm 1939
1.2) Lễ phục Tịch Điền
Lễ phục Tịch Điền cũng là một trong những buổi lễ quan trọng của các nước Á Đông tho Nho giáo vì phần lớn các quốc gia này lấy kinh tế nông nghiệp làm chủ đạo
Theo ghi chép của Khâm Định Đại Nam hội điển sự lệ thì trong lễ Tịch Điền quan võ mặc áo bào hẹp tay màu lam đội mũ Hổ Đầu.
Quan văn đội mũ Văn Công, mũ Xuân Thu.
Bát cửu phầm quan văn đội Anh Cân, áo Thái y hẹp tay.
Hoàng tử và vương công đội mũ Kim Quan, áo Thái bào hẹp tay màu đỏ.
Các dạng trang phục này đồng thời cũng là các dạng triều phục và thường phục của quan lại được tận dụng để làm lễ phục Tịch Điền
Chính vì thế mình sẽ không đi sâu nói về phần này mà nói tại phần sau
No comments:
Post a Comment